Veel mensen groeien op met angsten rond verlating. Sommigen worden gedurende hun hele leven geplaagd door deze angsten. Ze zijn bang dat ze worden afgewezen door leeftijdsgenoten, partners, scholen, bedrijven of hele sociale kringen. Voor veel anderen worden deze angsten pas volledig gerealiseerd als ze een romantische relatie aangaan. Dingen zullen soepel verlopen, en ineens voelen ze zich overspoeld met onzekerheid en zijn bang dat hun partner afstand zal nemen, hen zal negeren of verlaten. Iedereen ervaart deze angst op verschillende niveaus. De meesten van ons herkennen zich in het feit dat we meer angst hebben over gedachten aan afwijzing. We kunnen van alles worden afgeschrikt, van een afstandelijke eerste date tot een oude partner die afgeleid en niet beschikbaar lijkt. In extreme gevallen kunnen mensen worstelen met 'autofobie', een overweldigende angst om alleen of geïsoleerd te zijn, waarbij ze zichzelf beschouwen als genegeerd of onverzorgd, zelfs als ze bij een andere persoon zijn. Ze kunnen ook een angst voor verlatingsangst ervaren, die wordt gekenmerkt door extreme afhankelijkheid van anderen, en die vaak wordt gezien bij personen met de diagnose borderline-persoonlijkheidsstoornissen.

De mate waarin een persoon met deze angst wordt geconfronteerd, kan bepalen hoe hij zijn leven leidt en zijn relaties ervaart. Er zijn echter effectieve manieren voor mensen om meer veiligheid in zichzelf te ontwikkelen en hun angst voor verlating te overwinnen. Ze kunnen beginnen door te begrijpen waar deze angst vandaan komt. Hoe en waarom ontwikkelt het zich? Hoe beïnvloedt het mij in mijn huidige leven? Wat zijn strategieën om om te gaan met de angst die ontstaat? Hoe kan ik meer veerkracht ontwikkelen en minder angst ervaren rond relaties?

Waar komt de angst voor verlating vandaan?

Als kind kunnen mensen echte verliezen, afwijzingen of trauma's ervaren waardoor ze zich onzeker voelen en de wereld wantrouwen. Deze verliezen en trauma's kunnen dramatisch zijn, zoals de dood van een geliefde, verwaarlozing of emotionele en fysieke mishandeling. Ze kunnen echter ook op een veel subtieler niveau voorkomen, in alledaagse interacties tussen ouders en kinderen. Om zich veilig te voelen, moeten kinderen zich veilig, gezien en gekalmeerd voelen als ze van streek zijn. Er wordt echter gezegd dat zelfs de beste ouders slechts ongeveer 30 procent van de tijd volledig op hun kinderen zijn afgestemd. Het onderzoeken van hun vroege hechtingspatronen kan individuen inzicht geven in hun angsten rond verlating en afwijzing. Begrijpen hoe hun ouders met hen omgingen en of ze een veilige of een onzekere gehechtheid hebben ervaren, kan mensen aanwijzingen geven over hoe zij relaties in het heden zien.

Veilige gehechtheid ontstaat wanneer verzorgers consequent beschikbaar zijn en afgestemd op de behoeften van een kind. Scheuren in deze vroege relaties kunnen er echter toe leiden dat kinderen onveilige hechtingen gaan vormen. Van kinds af aan leren mensen zich te gedragen op een manier die het beste in hun behoeften voorziet door hun ouders of verzorgers. Een ouder die het ene moment aanwezig kan zijn en aan de behoeften van het kind voldoet, dan het andere moment helemaal niet beschikbaar en afwijzend of, aan de andere kant, opdringerig en 'emotioneel hongerig', kan ertoe leiden dat het kind een ambivalent/angstig gehechtheidspatroon vormt. Kinderen die dit soort gehechtheid ervaren, voelen zich vaak onzeker. Ze kunnen zich aan de ouder vastklampen in een poging om in hun behoeften te voorzien. Ze kunnen echter ook moeite hebben om zich door de ouder gekalmeerd te voelen. Ze zijn vaak angstig en onzeker ten opzichte van de ouder, die grillig is in hun gedrag, soms beschikbaar en liefdevol, en andere keren afwijzend of opdringerig is op manieren die het kind frustreren.

Hoe vroege hechtingspatronen en verlatingsangst ons op volwassen leeftijd beïnvloeden

De vroege gehechtheidsgeschiedenis van een persoon fungeert als een intern werkmodel voor hoe hij of zij verwacht dat relaties zullen werken. Als gevolg hiervan kunnen mensen onzekerheden uit hun kindertijd en verwachtingen over hoe anderen zich zullen gedragen, meenemen in hun volwassen relaties. Kinderen die een ambivalent hechtingspatroon ervaren, kunnen als volwassene een gepreoccupeerd hechtingspatroon ontwikkelen waarin ze zich onzeker blijven voelen in hun relaties. Ze 'voelen zich vaak wanhopig en nemen de rol aan van de 'achtervolger' in een relatie', schreef Joyce Catlett, co-auteur van Barmhartige opvoeding van kinderen . 'Ze zijn sterk afhankelijk van hun partner om hun eigenwaarde te valideren. Omdat ze onzeker zijn opgegroeid op basis van de inconsistente beschikbaarheid van hun verzorgers, zijn ze 'afwijzingsgevoelig'. Ze anticiperen op afwijzing of verlating en zoeken naar signalen dat hun partner de interesse verliest.'

Volwassenen die verlatingsangst ervaren, kunnen worstelen met een gepreoccupeerde hechtingsstijl. Ze anticiperen vaak op afwijzing en zoeken naar tekenen van desinteresse van hun partner. Ze kunnen zich getriggerd voelen door zelfs subtiele of ingebeelde tekenen van afwijzing door hun partner op basis van de echte afwijzingen die ze in hun jeugd hebben ervaren. Als gevolg hiervan kunnen ze bezitterig, controlerend, jaloers of aanhankelijk zijn jegens hun partner. Ze zoeken vaak geruststelling of tonen wantrouwen. 'Hun buitensporige afhankelijkheid, eisen en bezitterigheid hebben echter de neiging om averechts te werken en juist de verlating te versnellen waar ze bang voor zijn', schreef Catlett. Ze beschrijft hoe sommige mensen die verlatingsangst hebben zich straffend, haatdragend en boos gedragen wanneer hun partner hen niet de aandacht en geruststelling geeft die ze nodig hebben om zich veilig te voelen. 'Ze geloven vaak dat het onwaarschijnlijk is dat de ander op hen zal reageren, tenzij ze hun angst en woede op dramatische wijze uiten', schreef Catlett. Sommige mensen met gepreoccupeerde gehechtheden zijn echter meer 'terughoudend om hun boze gevoelens jegens een partner te uiten uit angst voor mogelijk verlies of afwijzing'. Dit kan ertoe leiden dat ze hun gevoelens onderdrukken, waardoor ze kunnen opbouwen en uiteindelijk uitbarsten in uitbarstingen van sterke emoties. Of ze nu hun sterke emoties onderdrukken of overbrengen, deze individuen worden in het heden getriggerd op basis van gebeurtenissen uit hun verleden. Daarom is het oplossen van deze emoties de sleutel om je sterker in jezelf te voelen en gezondere relaties te ervaren.

De vroege hechtingsstijl van een persoon kan ook van invloed zijn op zijn of haar partnerselectie. Mensen kiezen vaak voor partners die passen bij patronen uit hun verleden. Als ze zich bijvoorbeeld als kind genegeerd voelden, kunnen ze een partner kiezen die egocentrisch of afstandelijk is. Mensen zijn zich zelden bewust van dit proces, maar ze kunnen zich extra aangetrokken voelen tot een persoon die hen doet denken aan iemand uit hun verleden. Of ze kunnen manieren vinden om het emotionele klimaat van hun kindertijd na te bootsen. Mensen die bang zijn om in de steek gelaten te worden, kiezen vaak niet alleen partners die minder beschikbaar zijn, maar ze kunnen ook hun partners vervormen, omdat ze denken dat ze meer afwijzen dan ze zijn. Ten slotte provoceren ze de ander soms zelfs op manieren die hun partner ertoe aanzetten zich terug te trekken en meer afstand te creëren. Door vast te houden aan deze patronen, die Dr. Tow en Ell W. 'selectie, vervorming en provocatie' noemen, kunnen mensen die verlatingsangst hebben betere keuzes maken die hen kunnen helpen meer veiligheid te creëren.

Hoe kunnen we de verlatingsangst overwinnen en onze gehechtheidspatronen veranderen?

Gelukkig staat de gehechtheidsstijl van een persoon niet vast. We kunnen als volwassenen op verschillende manieren verdiende veilige gehechtheid ontwikkelen. As, die onlangs samen met Dr. Daniel Siegel de online cursus doceerde, zei: 'Wat kapot is in een relatie, kan vaak in een relatie worden gerepareerd.' Wat ze hiermee bedoelt, is niet dat van iemands huidige partner kan worden verwacht dat hij de leegten vult of alle wonden uit zijn kindertijd heelt, maar dat het ervaren van een veilige gehechtheid iemand een nieuw model kan bieden voor relaties en hoe mensen zich daarin gedragen. Als een persoon in staat is een relatie aan te gaan met iemand die een lange geschiedenis heeft van veilig gehecht zijn, kan die persoon leren dat hij of zij zich niet wanhopig aan een persoon hoeft vast te klampen om aan zijn of haar behoeften te voldoen. Een andere manier voor individuen om meer veiligheid in zichzelf te ontwikkelen, is door middel van therapie. Het ervaren van een veilige relatie met een therapeut kan iemand helpen een verdiende veilige gehechtheid te vormen.

Gehechtheidsonderzoek heeft verder aangetoond dat niet alleen wat er met mensen in de kindertijd gebeurt, van invloed is op hun volwassen relaties; het is hoeveel ze begrijpen en de volledige pijn voelen van wat er met hen is gebeurd. Als mensen zijn we geen hulpeloze slachtoffers van ons verleden, maar we moeten ons verleden onder ogen zien om een ​​betere toekomst te creëren. Een van de meest effectieve manieren waarop iemand veilige gehechtheid kan ontwikkelen, is door zijn of haar verhaal te begrijpen. Dr. Daniel Siegel spreekt over het belang van het helpen van individuen om zich veiliger en sterker in zichzelf te voelen. Wanneer mensen hun verhaal begrijpen en overbrengen, leren ze hun patronen en triggers kennen, en zijn ze niet zo instinctief reactief in een relatie - of het nu met een romantische partner of met hun kinderen is. Wanneer mensen hun verleden begrijpen, is de kans kleiner dat ze zo'n intense, reflexmatige angst voor verlating voelen. Maar zelfs als ze angst voelen, zijn ze veel beter in staat om zichzelf te kalmeren. Ze kunnen identificeren waar hun angst vandaan komt en waar deze thuishoort, en ze kunnen acties ondernemen die rationeler zijn en passen bij de realiteit van hun huidige leven. Ze kunnen hun relaties verbeteren en versterken in plaats van te reageren met angst en onzekerheid en de afstand te creëren waar ze zo bang voor zijn.

Strategieën om te kalmeren als je verlatingsangst ervaart

Ieder van ons is bang om alleen gelaten te worden. De meesten van ons worstelen met een aantal fundamentele gevoelens dat we niet geliefd zijn of niet geaccepteerd zullen worden voor wie we zijn. We hebben allemaal een 'kritische innerlijke stem', een negatieve interne dialoog die ons chronisch bekritiseert of ons slecht advies geeft. Deze ‘stem’ bestendigt vaak onze verlatingsangst: ‘Hij gaat je verlaten’, waarschuwt het. 'Ze speelt waarschijnlijk vals', roept het. Omdat we allemaal 'stemmen' en alarmen hebben die afgaan wanneer we ons getriggerd voelen, is het handig om tools en strategieën te hebben om onszelf te kalmeren wanneer we merken dat onze angsten toenemen. Een nuttige bron is dit: toolkit om mensen te helpen omgaan met angst, waarin oefeningen en oefeningen worden opgesomd die nuttig zijn voor iedereen om te gebruiken wanneer ze zich opgewonden voelen.

Een andere algemene praktijk om aan te nemen is die van zelfcompassie. Onderzoeker Dr. Kristin Neff heeft onderzoeken gedaan, die talloze voordelen van zelfcompassie aan het licht hebben gebracht. Het vergroten van zelfcompassie is eigenlijk gunstig voor het opbouwen van eigenwaarde, omdat zelfcompassie niet zozeer gericht is op oordeel en evaluatie. Het omvat eerder drie hoofdelementen:

1. Zelfvriendelijkheid: Dit verwijst naar het idee dat mensen aardig, in plaats van veroordelend, tegenover zichzelf moeten zijn. Dit klinkt in theorie eenvoudig, maar is in de praktijk veel moeilijker. Hoe meer mensen een warme, accepterende houding kunnen aannemen ten opzichte van zichzelf en hun worstelingen, hoe sterker ze zich zullen voelen in moeilijke omstandigheden. We kunnen allemaal een betere vriend voor onszelf zijn, zelfs als we ons gekwetst of in de steek gelaten voelen door iemand anders.

2. Mindfullness: Mindful zijn is nuttig, omdat het mensen helpt zich niet te veel te identificeren met hun gedachten en gevoelens op een manier waardoor ze zich kunnen laten meeslepen. Wanneer mensen bang zijn voor zoiets als verlaten te worden, hebben ze de neiging om veel gemene gedachten naar zichzelf te hebben die deze angst in stand houden. Stel je voor dat je deze gedachten en gevoelens zou kunnen erkennen zonder dat ze je overvallen. Zou je een zachtere houding ten opzichte van jezelf kunnen aannemen en deze gedachten als wolken aan de lucht laten voorbijgaan in plaats van ermee weg te drijven - zonder je gevoel voor jezelf en, vaak, de realiteit te verliezen?

3. Gemeenschappelijke menselijkheid: Hoe meer ieder van ons kan accepteren dat we mens zijn en, zoals alle mensen, we zullen worstelen in ons leven, hoe meer zelfcompassie en kracht we kunnen cultiveren. Als individuen zich consequent kunnen herinneren dat ze niet alleen zijn en dat ze het waard zijn, kunnen ze ervoor zorgen dat ze die wrede en onjuiste berichten niet geloven, door hen te vertellen dat ze in de steek zullen worden gelaten of dat ze ongewenst zijn.

Doorgaan vanuit angst voor verlating

Angst om in de steek gelaten te worden kan heel reëel en pijnlijk aanvoelen, maar als mensen zelfcompassie kunnen oefenen, is de kans groter dat ze die momenten waarop ze getriggerd worden doorkomen. Hoe meer individuen deze gevoelens kunnen herleiden tot hun wortels in hun verleden, hoe meer ze deze ervaringen kunnen scheiden van het heden. Er is moed voor nodig dat iemand bereid is te zien wat hem pijn doet en de primaire gevoelens van verlatenheid onder ogen te zien die hij als kind had kunnen hebben toen hij geen controle had over zijn situatie. Wanneer mensen echter in staat zijn deze gevoelens onder ogen te zien, kunnen ze zichzelf in wezen bevrijden van veel van de ketenen uit hun verleden. Ze kunnen gedifferentieerde volwassenen worden, die in staat zijn om nieuwe verhalen en nieuwe relaties te creëren waarin ze zich veilig, gezien, gekalmeerd en dus veilig voelen.